W poniedziałek odbyliśmy świetne zajęcia z mgr Barbarą Radecką,  która przybliżyła nam problemy związane z kondycją naszych mózgów i metodami usprawniania ich pracy.

Zbliżamy się do czasów, kiedy liczba ludzi w wieku starszym znacznie będzie przewyższać liczbę ludzi młodych. Wzrasta, w związku z tym, zainteresowanie możliwością utrzymania, a nawet poprawy sprawności mózgu osób w starszym wieku. Dzięki nowym narzędziom biologii molekularnej i nowoczesnym metodom obrazowania mózgu, uczeni całego świata mogą, podpatrywać działanie mózgu ludzkiego. Prawie każdego dnia odkrywają, że wiele z negatywnych mitów dotyczących działania mózgu to rzeczywiście tylko mity. „Starszy i mądrzejszy” przestaje być jedynie dodającym otuchy komunałem, a staje się rzeczywistością.
Dokładnie w ten sam sposób, w jaki możemy utrzymać nasze ciało w dobrej formie, możemy również zadbać o zdrowie i sprawność umysłu.
W 1998 roku grupa amerykańskich i szwedzkich uczonych wykazała po raz pierwszy, że w mózgach dorosłych ludzi powstają nowe komórki nerwowe. Spadek sprawności umysłowej spowodowany jest przerzedzaniem się skomplikowanej sieci dendrytów, czyli wypustek komórek nerwowych, które bezpośrednio odbierają i przetwarzają informacje napływające od innych komórek, tworząc podstawy pamięci. Dendryty odbierają informacje za pośrednictwem połączeń zwanych synapsami. Jeżeli nie będziemy dostatecznie często używali tych połączeń, dendryty mogą zaniknąć, co z kolei zmniejszy zdolność mózgu do zapamiętywania nowych i wydobywania z pamięci starych informacji. Przez długi czas sądzono, że wzrost dendrytów możliwy jest wyłącznie w mózgach dzieci. Przeprowadzone pośmiertnie badanie mózgu jednego z największych fizyków świata Alberta Einsteina wykazało, że jego mózg wyglądał jak mózg młodego człowieka. Prace przeprowadzone ostatnio dowiodły jednak, że również stare neurony mogą wytwarzać dendryty, aby kompensować straty.

Inne eksperymenty wykazały, że drogi nerwowe w mózgu osób dorosłych mogą ulegać gwałtownym przemianom. Do tej pory uczeni sądzili, że zdolność taką tracimy bezpowrotnie po wyjściu z dzieciństwa. Starzejący się mózg zachowuje jednak niezwykłą zdolność wzrostu, adaptacji i zmian wzorów połączeń. Tego typu odkrycia stanowią podstawę nowej metody ćwiczenia mózgu. Podobnie jak biegi przełajowe pomagają utrzymać dobrą kondycję fizyczną, tak i neurobik może nam pomóc w utrzymaniu kondycji umysłowej.
Celem neurobiku jest utrzymanie sprawności, siły i giętkości umysłu na stałym poziomie.
Należy ćwiczyć mózg dostarczając mu  przeróżnych nieoczekiwanych i wykraczających poza rutynę doświadczeń, angażujących zarówno wszystkie zmysły – wzrok, słuch, dotyk, smak, powonienie – jak i odczucia emocjonalne. Pobudzają one aktywność nerwową mózgu, przyczyniając się do tworzenia większej liczby połączeń pomiędzy różnymi jego obszarami i sprawiając, że komórki nerwowe wydzielają naturalne substancje odżywcze, zwane neurotrofinami, które powodują gwałtowny wzrost dendrytów.

Neurobik różni się znacznie od innych zazwyczaj praktykowanych ćwiczeń umysłowych, takich jak zagadki logiczne, zadania pamięciowe czy różnego rodzaju testy. W przeciwieństwie do nich, ćwiczenia neurobiku wykorzystują pięć zmysłów w nowy sposób, wspierając naturalną tendencję mózgu do tworzenia skojarzeń pomiędzy różnego typu informacjami. Skojarzenia (na przykład łączenie twarzy z nazwiskiem lub zapachu z potrawą), to cegiełki tworzące pamięć i podstawę procesu uczenia się.
Słowo neurobik zawiera aluzję do pewnego typu ćwiczeń fizycznych. Idealne formy ćwiczeń fizycznych kładą nacisk na korzystanie z różnych grup mięśni w celu zwiększenia koordynacji i elastyczności ruchów. Podobnie, jeśli chcemy zwiększyć giętkość myślenia, najlepsze okażą się takie ćwiczenia mózgu, które zakładają konieczność korzystania z różnych jego obszarów w nowy sposób.

Przykładowe ćwiczenia neurobiczne:

• nasze poranki i wieczory są wypełnione rutynowymi czynnościami, dlatego stanowię idealną okazję do wprowadzenia nieco nowości i pobudzenia uśpionych obwodów w mózgu
• zmiana rąk – czynności, które wykonujemy prawą ręką staramy się wykonać ręką lewą / np. mycie zębów/
• wyczucie formy – zamykamy oczy szukając czegoś w szafie, szufladzie
• bezwzrokowe poruszanie – starajmy się coś zrobić z zamkniętymi oczami, posługując się jedynie zmysłem dotyku i pamięcią przestrzenną np.: wsiąść do samochodu – odszukać właściwy kluczyk, stacyjkę, włączyć radio…
• wybieramy się do pracy, na zakupy inną drogą niż zazwyczaj

uprawiając  ogródek, działkę – korzystajmy z pomocy wszystkich zmysłów

• wzmocnijmy nasz neurobiotyczny potencjał poprzez naukę nowych umiejętności – nauka języków, fotografia, malowanie , rzeźbienie, nornic walking.

Prowadząca ten świetny wykład nasza koleżanka  Basia uświetniła go również ćwiczeniami neurobicznymi  pobudzając aktywność  naszych mózgów co na pewno przyczyniło się do stworzenia większej liczby połączeń pomiędzy różnymi jego obszarami.
Możliwości ćwiczeń jest nieskończona liczba, wszystko zależy od naszych chęci i zaangażowania -wymyślanie ćwiczeń jest już samo w sobie neurobiotyczne. Uważam że jest to bardzo ciekawa metoda, pomagająca utrzymać nasz umysł w dobrej kondycji do późnych lat życia, jednocześnie sprawiając, że nasze życie stanie się o wiele ciekawsze.

Anna Ziemiańczyk